Inzulinska rezistencija (IR) predstavlja skrivenu epidemiju našeg doba. Može se definirati kao nedovoljni odgovor glukoze na endogeni i/ili egzogeni inzulin. Kod insulinske rezistencije tjelesne ćelije otežano  prepoznaju insulin te je usporen  ulazak glukoze u ćeliju. Kao odgovor na takvu situaciju, kada je nivo glukoze u krvi i dalje povišen, pankreas luči dodatni insulin, kako bi se ciljnim ćelijama obezbijedila glukoza te nastaje stanje hiperinzulinemije.

Uslijed inzulinske rezistencije odnosno kompenzatorne hiperinzulinemije nastaje čitav broj metaboličkih poremećaja i oboljenja. Najznačajniji su šećerna bolest, ateroskleroza krvnih sudova, hipertenzija, sindrom policističnih jajnika, gojaznost i  karcinomi povezani sa gojaznošću. Sva ona značajno utiču na samu dužinu trajanja života i njegov kvalitet.

Inzulinska rezistencija ima različitu kliničku prezentaciju u zavisnosti od zahvaćenog organskog sistema. Dovodi do poremećaja u nivou glukoze u krvi od hiperglikemije do iznenadnih hipoglikemija, naročito poslije  konzumiranja obroka koji sadrže proste šećere(slatkiši i sokovi).Na koži dovode do hiperpigentacija na mjestima pregiba,opadanja kose,pojave mrlja I izraslina na koži.Na reproduktivnom sistemu dovodi do neredovnih ciklusa i neredovnih  ovulacija, izraženije dlakavosti,virilizacija i neplodnosti.Poremećaj rasta, kako još I intrauterino, prepubertesko i postpubertetsko razdoblje.Premećaj nivoa lipida uz porast LDL holesterola i triglicerida. Porast udjela masnog tkiva u organizmu uz pojavu centralne gojaznosti.

Liječenje obuhvata promjenu životnih navika, odgovarajuću ishranu, tjelesnu aktivnost te ukoliko je potrebno i medikamentoznu terapiju.

Postoje različiti tipova preporučenih ishrana. Medicinski se pokazala najefikasnijom izbalansirana hipokalorijska prehrana  gdje na osnovu proporcija svake individue te njegove dnevne fizičke aktivnosti određujemo ukupnu količinu energije koju treba da unese ta osoba te rasporedimo količinu makronutrijenata(ugljikohodrati,proteini,masnoće) koje treba da unosi. Obično se držimo formule oko 50-55% ugljikohidrata,10-30 % proteina, 20-25 % masnoće.

U liječenju stanja koja su povezana sa inzulinskom rezistencijom efikasnom  se pokazala visokoproteinske ishrana , u kojima najmanje 20 posto dnevnih kalorija dolazi iz proteina. Preporučuje  se jer su   više zasitne i potiču termogenezu . Konzumacija i probavljanje proteina ubrzava metabolizam za 20 – 35% što dovodi do gubitka na tjelesnoj masi. Ako se masnoća u prehrani održava konstantnom, smanjenje enrgije u vidu ugljikohidrata a povećanja udjela proteina imalo je povoljan efekat na senzitivnost inzulinskih receptora i smanjilo je negativne uticaje inzulinske rezistencije i hipernzulinemije. Treba naglasiti da se ugljikohidrati moraju unositi svakodnevno i njihova količina bi trebala da bude minimalno 60-100 gr u zavisnosti od konstitucije osobe. Sa većim procentom unesenih proteina te njihovom kombinacijom sa UH, masnoćama, vlaknima u obroku (tzv.složeni obrok) smanjujemo glikemijski index hrane te smanjujemo i inzulinsku rezistenciju.

Visokoproteinski obroci s kontroliranim porcijama – Energy bar, pudinzi, jogurti, smrznuti proteinski mixevi, proteinski hljeb predstavljaju olakšavajući pristup u ishranama s kontroliranim unosom kalorija jer koristimo  pojedinačno zapakiranu hranu sa tačno navedenom količinom kalorija te udjela pojedinih makro i mikronutritijenata. Smrznuti, niskokalorični obroci koji sadrže 250 do 350 kcal/pakiranju mogu biti prikladan i hranjiv način za to. Često smo ih  preporučivali samostalno kao užine ili kombinacije sa voćem ili povrćem kao glavni obrok. Na taj način moguće je dobiti kalorijski kontroliranu ishranu od 1500 do 2000 kcal/dan.

Za pacijente ovaj pristup ima nekoliko prednosti: pojednostavljuje planiranje obroka; smanjuje broj odluka o hrani i vrijeme provedeno u kuhanju i kupnji; te potiče samokontrolu unosa kalorija. Prema našem kliničkom iskustvu, uspješna primjena ovog pristupa uvelike ovisi o faktorima koji se odnose na pacijentove sklonosti, uključujući spremnost da se iskušaju obroci s kontroliranim porcijama, zadovoljstvo okusom i raznolikost prehrambenih opcija.