Anemija je jedan od najučestalijih krvnih poremećaja koji je prisutan kod gotovo 10% opšte populacije. Prve simptome anemije, poput malaksalosti, inertnosti i glavobolje većina ne uzima u dovoljnoj mjeri kao razlog zbog kojeg bi potražili pomoć ljekara. Međutim, u nešto težim slučajevima, anemija može da prouzrokuje ozbiljne poteškoće zato je prevencija u pravom trenutku od velike važnosti.
U većini slučajeva anemiju uzrokuje nedostatak željeza u prehrani i/ili nemogućnost apsorpcije željeza tokom probave. Teži oblici anemije mogu dovesti do pojačanog rada srca, pa i uzrokovati njegovo zatajenje prilikom većih napora. Također, anemija može uzrokovati i različite neurološke probleme praćene mentalnim poteškoćama.
Anemija se može klasifikovati prema uzroku:
– anemija zbog nedostatka željeza – željezo je neophodno za sintezu hemoglobina. Najčešći uzrok nedostatka željeza u organizmu je gubitak malim, čestim i neprimjetnim krvarenjima. Ponekad su povećane potrebe organizma za željezom (u toku rasta, trudnoće, dojenja). Bolesti organa za varenje mogu biti uzrok smanjene apsorpcije željeza. Rijetko se javlja deficit zbog nedovoljnog unosa hranom.
– anemija zbog nedostatka vitamina – najčešće zbog nedostatka vitamina B12 i/ili folne kiseline.
– anemija kod hroničnih bolesti – čitav niz hroničnih bolesti različitim mehanizmima dovodi do različitih vrsta anemija. Najčešće su u pitanju: hronične bolesti bubrega, hronične infektivne bolesti, maligne bolesti, endokrine i bolesti jetre.
– anemije koje nastaju kao posljedica infiltracije kostne srži stranim ćelijama. Ovo se javlja kod leukemija, metastaza karcinoma iz različitih organa i dr.
– hemolitička anemija nastaje zbog skraćenog životnog vijeka crvenih krvnih zrnaca. Uzroci mogu biti nasljednji poremećaji, imunološki poremećaji, toksini, lijekovi, mikroorganizmi i fizički faktori (npr. vještački zalisci).
– aplastična anemija je rijetka forma anemija kod koje kostna srž ne može da stvara eritrocite. Može biti izazvana jonizujućim zračenjem, djelovanjem fizičkih ili hemijskih agenasa (npr. pesticidi), lijekova ili imunološkim poremećajima.
– anemija zbog akutnog krvarenja je izazvana akutnim gubljenjem velikih količina krvi iz organizma (povrede, poslije operacija, bolesti gastrointestinalnog ili urogenitalnog trakta) ili krvarenjem u tjelesne šupljine.
– anemije izazvane nasljednim poremećajima u sintezi hemoglobina
Laboratorijske analize
Laboratorijske analize imaju važnu ulogu kod postavljanja dijagnoze i utvrđivanja uzroka anemija. Kompletna krvna slika i mikroskopski pregled krvnog razmaza su neke od osnovnih analiza. Dodatni laboratorijski testovi se koriste za utvrđivanje uzroka.
Fizički pregled se obavezno javlja. Obavijestite ljekara o svim lijekovima, vitaminima i suplementima koje konzumirate, kao i o svim promjenama životnog stila, ukoliko ih je bilo. Ponekada se ispituje uzorak uzet iz koštane srži.
Liječenje:
Terapija zavisi od uzroka.
Neke od anemija se mogu spriječiti pravilnom, zdravom i izbalansiranom ishranom. Ukoliko je u porodici zabilježeno prisustvo nasljednih formi anemija, preporučeno je genetsko savjetovanje.
